پلاکت چیست ؟

از پی آر پی چه می دانید مقاله ای است که توجه شما را بدان جلب می نمائیم. دانستن این نکته مهم است که در حقیقت پلاکت قطعات سیتوپلاسمی بدون هسته از مگاکاریوسیتها هستند که بطور شایع مسول هموستاز شناخته می شوند . میانگین غلظت پلاکت در خون دو میلیون پلاکت در هر میکرولیتر است.اگرچه پلاکت نقش مرکزی در روند انعقاد خون دارد اما جزیی ضروری در ترمیم بافتها نیز می باشند.اولین مرحله از روند ترمیم بافتی، تولید لخته خون و فعال شدن پلاکت ها می باشد .پس از فعال شدن پلاکت ها ،چندین فاکتور رشد و تمایز از گرانول های ذخیره ای پلاکت رها می شوند.

پلاسما غنی از پلاکت PRP=platelet rich plasma چیزی نیست جز حجمی از پلاسمای خود فرد که غلظت پلاکت آن بالاتر از حد پایه در خون کامل است . به عبارت د یگر PRP مخلوطی خالص از پلاسما (قسمت مایع و بدون سلول خو ن که حاوی پروتئین هایی است که در روند انعقاد خون نقش دارند و مولکول های زیستی که در ترمیم زخم نقش عمده ای ایفا می کنند) و پلاکت ها است.

پی آر پی چگونه تهیه می شود ؟

پی آر پی طی یک فرایند جداسازی از خون تازه و لخته نشده تهیه می شود و تزریق آن همراه ایجاد تغییرات قابل توجهی در محل تزریق شده می باشد. به محض تزریق پی آر پی روند فعال شدن رخ می دهد. رهاسازی عوامل رشد که آغاز یک واکنش التهابی است در حدود سه روز به طول می انجامد. فیبروبلاست ها در محل تزریق تجمع می یابند که نشانه ای از آغاز مرحله تکثیر است و چند هفته به طول می انجامد. پس از آن مرحله بازسازی رخ می دهد تا تشکیل بافت بالغ حدود ۶ ماه ادامه پیدا می کند. تکنیک پی آر پی جداسازی، تغلیظ و تزریق مجدد پلاکتها به محل مورد نیاز در خود فرد تحت درمان می باشد. پی آر پی ابتدا خون فرد به حجم مورد نیاز توسط کیت های ویژه از وریدهای سطحی او خارج شده و پس از سانتریفیوژ کردن آن با سرعت دور و زمان متناسب ،پلاکت ها از پلاسما جدا می شوند. سپس سانتریفوژ مجدد با سرعت بالا ،غلظت پلاکت ها به چند برابر افزایش می یابد و با افزودن ماده ی فعال کننده ،عوامل رشد متعددی از آن ها آزاد می شود.

به علت غنی بودن PRP از پلاکت های حاوی فاکتورهای رشد پلاکتی در بهبودی بافت های آسیب دیده پایه تئوری استفاده از پلاکتها در ترمیم بافت های آسیب دیده و بهبود روندهای درمانی گوناگون گردید.بدین معنی که اگر پلاکتها به صورت مصنوعی فعال و در موضعی از بدن تزریق شوند موجب تحریک و شروع مرحله بافت سازی در آن خواهد شد.

شایان ذکر است که دوره زمانی مراحل ترمیم بافتی و بهبود زخم با استفاده از پلاسمای غنی از پلاکت کاهش می یابد.

تصور اشتباه غیر علمی :

یک تصور اشتباه غیر علمی این است که PRP یک روش درمانی با استفاده از تزریق سلول های بنیادی است. همانطور که می دانیم پلاکت ها اجسام کوچکی هستند که از قطعه قطعه شدن سیتوپلاسم سلولهای بزرگی به نام مگاکاریوسیت در مغز استخوان حاصل می شوند و بعد از آن به هیچ رده سلولی دیگری تمایز نمی یابند. از انجا پلاکت ها که فاقد هسته هستند جزء تشکیلات غیر سلولی به حساب می آیند و سلول نامیده نمی شوند و سلول بنیادی نمی توانند باشند. ترشح فاکتورهای رشدی توسط پلاکت ها سبب می شوند که سلولهای بنیادی موجود در ناحیه آسیب دیده با تزریق PRP از حالت غیر فعال به حالت فعال در آیند.

نحوه سانتریفوژ کردن خون :

به علت حساسیت پلا کتی ، باید سانتریفوژ کردن خون و تغلیظ پلاکتی در دور پایین و زمان طولانی باشد. پلاکت ها داخل پلاسما شناور بوده و با چشم غیر مسلح در محلول پلاسما به صورت "ابر پلاکتی یا گرداب پلاکتی" قابل مشاهده اند.

راه تشخیص کیفیت پلاکت :

یکی از آسانترین راه ها برای تشخیص کیفیت پلا کت های استحصالی ، بررسی گرداب پلاکتی است. این گونه پلاکت ها از شکل دیسکویید و قرص مانند به شکل کروی در آمده اند و نمی توانند نور را منعکس کرده و حالت گردابی را نشان دهند.

مزایای PRP

• از سلولهای خود فرد استفاده می شود
• روش غیر تهاجمی با عوارض ناچیز
• اثر ماندگاری طولانی
• عوارض احتمالی انتقال بیماری، پس زدن و عفونت وجود ندارد
• با توجه به وجود آنتی بادی ها در پلاسما به عنوان یک آنتی بیوتیک طبیعی عمل می کند
• برای سیستم ایمنی بدن پاتوژن محسوب نمی شود و عاری از بیماری های قابل انتقال نظیر HIV و هپاتیت است

منبع :

کتاب جامع پی آر پی_علی اصغر صفری فرد_محمد حسین ارژنگیان