پوسیدگی دندان
مقدمه :
دو عامل در بروز پوسیدگی دندان موثر هستند، در مقابل دو عامل نیز برای پیشگیری از پوسیدگی مهم هستند: بهداشت دهان و دندان و تغییر عادات تغذیه‌ای .
منظور از بهداشت دهان و دندان، مسواک کردن دندانها حداقل دوبار در روز، کشیدن نخ دندان حداقل یکبار در روز و تمیز کردن حرفه‌ای دندانها در مطب دندانپزشکی هر شش ماه یکبار و معاینه شدن توسط دندانپزشک و بررسی وضعیت دندان با کمک تصاویر رادیوگرافی می‌باشد.
کاهش میزان قند مصرفی - خصوصا نوشیدنی‌های شیرین- میتواند در پیشگیری از بروز پوسیدگی دندان موثر باشد. بهتر است بعد از خوردن غذاهای چسبنده، دندان خود را مسواک بزنید و دهان خود را بشویید.
توصیه میشود که غذاهای شیرین و چسبنده مانند میوه‌های خشک را به جای این که به عنوان میان وعده مصرف کنید، همراه با وعده‌های اصلی غذا میل کنید. اجتناب از خوردن میان وعده‌های متعدد در طول روز، نخوردن شکلات و شیرینی و خوشبوکننده‌های شیرین نیز میتواند در جلوگیری از تشکیل اسید در دهان شما (که منجر به پوسیدگی میشود) موثر باشد.
فلوراید‌تراپی نیز یکی دیگر از روشهای پیشگیری از پوسیدگی دندان است. ممکن است فلوراید در آب آشامیدنی موجود باشد و همچنین میتوان از محلول فلوراید نیز استفاده کرد. در معاینات روتین دندانپزشکی نیز از محلول موضعی فلوراید استفاده میشود. دندانپزشک شما ممکن است علاوه بر این کار، به شما توصیه کند که از دهان شویه و خمیردندان حاوی فلوراید نیز استفاده کنید.
علائم پوسیدگی دندان
پوسیدگی دندان معمولاً هیچ علائم اولیه‌ای ندارد و این موضوع دلیل اهمیت مراجعه مرتب به دندانپزشکی را آشکار می‌کند. با مراجعه منظم به دندانپزشکی و انجام رادیوگرافی به صورت دوره‌ای، میتوان پوسیدگی دندان را در مراحل اولیه تشخیص داد و پیش ازاین که پوسیدگی تا جایی پیشرفت کند که باعث بروز علائم شود، آن را درمان کرد.
با پیشرفت پوسیدگی دندان، حفره‌ی ایجاد شده در دندان به ریشه‌ی دندان نزدیک‌تر میشود و باعث درد دندان میشود. این درد به تدریج بیشتر میشود و به‌خصوص در هنگام قرار گرفتن دندان در معرض گرما ،سرما، غذاها و نوشیدنی‌های شیرین شدت پیدا می‌کند. در صورتی که حفره‌ی ایجاد شده در دندان به اندازه‌ی کافی گسترش پیدا کند، میتواند باعث شکسته شدن قسمتی از دندان شود که در نتیجه یک سوراخ بزرگ و قابل رویت روی دندان به وجود می‌آید و ممکن است دندان نسبت به قرار گرفتن در معرض فشار در هنگام جویدن غذا، حساس شود. بوی بد دهان یا احساس مزه‌ی بد در دهان نیز از دیگر علائم پوسیدگی دندانها هستند. پوسیدگی دندانهای جلو بیشتر قابل رویت است و به شکل لکه‌های قهوه‌ای‌رنگ یا سیاه‌رنگ روی دندان دیده میشود، اما پوسیدگی در سایر دندانها معمولا بدون استفاده از اشعه ایکس قابل رویت نیست.
علل پوسیدگی دندان
پوسیدگی دندان بر اثر وجود دو عامل به وجود می‌آید: باکتریهای موجود در دهان و خوردن مواد غذایی که نشاسته و شکر بالایی دارند. وجود باکتری در دهان امری طبیعی است، اما در صورت عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، وجود این باکتری‌ها مشکل‌ساز میشود. باکتری‌هایی که به طور طبیعی در دهان وجود دارند، با تکه‌های غذا و آب دهان ترکیب میشوند و ماده‌ای به نام پلاک تولید میکنند. پلاک، یک ماده‌ی بسیار چسبناک و نامرئی (شفاف) است که به‌سرعت شکل می‌گیرد. غذاهایی که حاوی شکر و نشاسته هستند، باعث میشوند که پلاک موجود روی دندانها چسبناک‌تر شود. در صورتی که پلاک بیش از چند روز روی دندانها باقی بماند، کم کم سفت و سخت میشود و تبدیل به ماده‌ای میشود که تارتار نام دارد.
زمانی که باکتری موجود در پلاک و تارتار، شکر موجود در دهان را به اسید تبدیل می‌کند، این اسید باعث خوردگی دندان میشود.
چه کسانی در معرض خطر پوسیدگی دندان قرار دارند؟
خانواده‌هایی با درآمد کم
افراد سالمند
زندگی در مناطقی که به آب آن منطقه فلوراید زده نمی‌شود.
افرادی که بر اثر بیماری یا به خاطر مصرف دارو، دهانشان مایع مخاطی کمتری تولید می‌کند.
افرادی که تحت درمان با پرتودرمانی قرار دارند.
افراد مبتلا به دیابت
افراد سیگاری و افرادی که تنباکو مصرف میکنند.
افرادی که الکل و مواد مخدر مصرف میکنند.
افرادی که مقادیر زیادی نوشیدنی‌های گازدار و حاوی قند مصرف میکنند.
راه های جلو گیری از پوسیدگی دندان
همانطور که میدانیم دندان یکی از مهمترین اعضای بدن برای گوارش غذا می باشد و اگر غذا بدرستی جویده نشود برای هضم غذا دچار مشکلات گوارشی خواهیم شد.
منابع غذایی بسیار در پوسیدگی دندانها وجود دارند که به تخریب دندان های ما کمک میکنند مانند مواد غذایی شیرین,خوراکی هایی نظیر پفک,بستنی,سیگار,چایی,قهوه و .......
برای ایجاد پوسیدگی، مواد قندی هم باید در دسترس میکروبها باشند تا عامل خراب کننده ساختمان معدنی، یعنی اسید تولید گردد. در واقع پوسیدگی دندان تخریب بافتهای سخت دندان است. وقتی یک بیماری در اثر فعالیت میکروبها ایجاد شود آن را بیماری عفونی می نامند. و اگر بیماری بتواند از محلی به محل دیگر منتقل شود آنرا بیماری قابل انتقال می گویند. با تعریفی که از پوسیدگی دندان شد، می فهمیم که پوسیدگی می تواند از یک دندان به سایر دندانها سرایت کند.
محل های شایع پوسیدگی
پوسیدگی تمام سطوح دندان را یکسان مبتلا نمی کند. بلکه بعضی از سطوح دندانها به علت وضعیت خاصی که دارند بیشتر دچار پوسیدگی می شوند. این سطوح عبارتند از:
شیارهای سطح جونده:سطح جونده دندانهای آسیا شیارهای باریک و عمیقی دارد که محیط مناسبی برای زندگی و رشد میکروبها فراهم نموده و دندان از این محل دچار پوسیدگی می گردد. این امر بخصوص در مورد دندانهای آسیا بیشتر رخ می دهد و باعث پوسیدگی زودرس آنها می شود.
سطوح بین دندانی:این ناحیه نیز به دلیل عدم نفوذ موهای مسواک قابل تمیز کردن نیست بنابراین از نواحی مستعد پوسیدگی و بیماری لثه بشمار می آید.
طوق دندان یا ناحیه اتصال لثه با دندان:تجمع میکروبها معمولاً در این ناحیه باعث بیماری لثه نیز می شود.
نشانه های پوسیدگی
وقتی دندانی دچار پوسیدگی می شود، ممکن است یک یا چند مورد از علامتهای زیر را داشته باشد:
تغییر رنگ مینای دندان ، در محل پوسیدگی مینا قهوه ای یا سیاه رنگ می شود.
سوراخ شدن دندان در محل پوسیدگی ، گاهی میزان این تخریب کم است و فقط با معاینه دقیق مشخص می شود و گاهی مقدار زیادی از دندان از بین می رود، به طوری که شخص فکر می کند دندان او شکسته است.
حساس بودن یا درد گرفتن دندان در موقع خوردن غذاهای سرد، گرم، ترش و شیرین.
حساس یودن یا درد گرفتن دندان وقتی که دندانها را روی هم فشار می دهیم.
بوی بد دهان می تواند به علل مختلف ایجاد شود که یکی از علتهای آن پوسیدگی دندانها است.
گیر کردن مواد غذایی بین دندانها و پاره شدن نخ دندان پوسیدگی بین دندانی می تواند باعث گیر کردن مواد غذایی بین دندانها و پاره شدن نخ دندان هنگام استفاده شود.
پوسیدگی دندان چرا و چگونه ایجاد می شود؟
برای پیشگیری از ایجاد هر بیماری باید علل ایجاد کننده آن بیماری را بشناسیم. در مورد پوسیدگی دندان و پیشگیری از آن نیز لازم است ابتدا با عوامل ایجاد کننده آن آشنا شویم. بسیاری از افرادی که برای درمانهای دندانپزشکی مراجعه می کنند، در پاسخ به اینکه چرا دندانهایشان خراب شده است به مسئله ارث و جنس دندان اشاره می کنند. روشن است که خوبی جنس دندان در دوام آن مؤثر است با این حال عوامل دیگری هم دخالت دارند.
علل مختلفی برای ایجاد پوسیدگی مطرح شده است اما بطور کلی چهار عامل اصلی میکروبها، مواد قندی، مقاومت شخص و دندان و زماندر ایجاد پوسیدگی دندان نقش دارند.
این چهار عامل، همواره ایجاد پوسیدگی می کنند و اگر هر کدام نباشد، دندان پوسیده نمی شود. بدون میکروب، پوسیدگی در دندان اتفاق نمی افتد. اگر میکروبها حضور داشته باشند و مواد قندی نباشد، شدت وقوع پوسیدگی به این اندازه نخواهد بود. وجود میکروبها و مواد قندی نیز در اشخاصی که مقاومت طبیعی نسبت به بیماری دارند نمی تواند پوسیدگی ایجاد کند. و بالاخره میکروبها و مواد قندی و کمبود مقاومت شخص و دندان نیز در یک لحظه و یک روز سبب خرابی دندان نمی شود، بلکه مدت زمانی لازم است تا اینها بتوانند سطح سخت دندان را خراب کنند.
میکروبهای ایجاد کننده پوسیدگی دندان
در دهان هر فرد بطور طبیعی انواع و اقسام میکروبها وجود دارد ولی همه میکروبهای موجود در دهان، پوسیدگی را به وجود نمی آورند. وقتی مدتی دندان تمیز نشود، میکروبها بر روی دندان لایه ای را تشکیل می دهند که پلاک میکروبی نام دارد. پلاک میکروبی لایه نرم و غلیظی است که از مقدار زیادی باکتریهای مختلف و سلولهای موجود در دهان تشکیل می شود و چنان بر سطح دندان می چسبد که به آسانی با آب شسته نمی شود. هر چه زمان بیشتر می گذرد، انواع مختلفی از میکروبها وارد پلاک میکروبی می شوند و بیماریزایی آن را بیشتر می کنند.
ذکر این نکته لازم است که پلاک میکروبی با رسوب نرم سفیدی که روی دندان می نشیند و قابل دیدن می باشد، متفاوت است. این رسوبات سفید رنگ به آسانی با آب شسته می شود. ولی پلاک میکروبی قابل دیدن نیست و بی رنگ است. پلاک میکروبی در صورتی قابل مشاهده است که آن را با مواد رنگی مخصوصی رنگ کنیم. برای نشان دادن پلاک میکروبی از قرصهای رنگی که قرص آشکار کننده پلاک میکروبی نام دارد استفاده می شود. برای از بین بردن پلاک میکروبی باید با دقت و حوصله دندان را مسواک کرد.
مواد قندی چگونه باعث پوسیدگی دندان می شود؟
تقریباً همه مردم می دانند که مواد قندی دندانها را خراب می کند. میکروبهای موجود در پلاک میکروبی از قند موجود در غذاها استفاده کرده و آنرا به اسید تبدیل می کنند. این اسید مینای دندان را حل کرده و پوسیدگی آغاز می شود. ولی آیا می توانیم قند را از غذای روزانه خود حذف کنیم؟ مصرف مواد قندی برای سلامت دندانها ضرر دارد. هرچه این مواد بیشتر مصرف شوند، تعداد دفعات مصرف آنها زیادتر شود، چسبنده تر باشند و از نوع قند ساکاروز (قند معمولی) باشند، پوسیدگی بیشتر ایجاد می کنند. بنابراین باید گفت گرچه نمی توان مواد قندی را بکلی از غذای روزانه حذف کرد اما می توان با استفاده از راههای گوناگون اثر زیان آور آنها را کاهش داد.
زمان و سرعت ایجاد پوسیدگی
پوسیدگی دندان در یک لحظه و یک روز انجام نمی شود، بلکه مدت زمانی لازم است تا مینا حل شده و بافت نرم مینا از بین برود تحقیقات نشان داده است که بعد از خوردن غذا و رسیدن مواد قندی به میکروبهای پلاک ۲ تا ۵ دقیقه طول می کشد تا اسید ایجاد شود. در طی مدت ۱۰ دقیقه میزان اسید به حداکثر مقدار خود می رسد سپس ۲۰ تا ۶۰ دقیقه در همان حال باقی می ماند و بعد از آن به تدریج به حال عادی برمی گردد. با هر بار خوردن، محیط پلاک میکروبی، اسیدی می شود و تا این محیط اسیدی به حالت عادی برگردد، با خوردن مجدد، محیط دهان دوباره اسیدی می گردد. به این ترتیب دندانها دچار پوسیدگی می شود. اگر کودکی ۹ مرتبه در روز آشامیدنی شیرین مصرف کند پس از مدتی لکه های بر روی دندانهایش پیدا می شود که نشانه شروع پوسیدگی است.
بطور کلی پوسیدگی دندان بیشتر بیماری نوجوانان است، یعنی دندانها معمولاً بلافاصله بعد از بیرون آمدن بیشتر خراب می شوند، تا در سنین بالاتر که مدتی از حضورشان در دهان گذشته است. بنابراین اهمیت مراقبت و نگهداری از دندانها در این سنین کاملا مشخص می گردد.
مقاومت شخص و دندان
مجموعه ای از عوامل دفاعی در دهان هر شخص وجود دارد که در برابر ایجاد پوسیدگی مقاومت می کند. وضعیت بزاق دهان و سلولهای موجود در آن، شکل و فرم دندان، طرز قرارگیری دندانها، جنس و نظایر اینها تا حدودی در میزان پوسیدگی تأثیر دارند، علاوه بر این برخی از مردم در برابر عوامل مخرب مقاومت بیشتری نشان می دهند. مقاومت شخص ممکن است ارثی، مادرزادی و یا اکتسابی باشد. همچنین مقاومت ممکن است همیشگی یا موقتی باشد. با این وجود از نظر محققین دو عامل اصلی یعنی میکروبها و مواد قندی، مهمترین عوامل ایجاد کننده پوسیدگی هستند. البته راههایی برای مقاوم کردن ساختمان دندان وجود دارد. یکی از این راهها، رساندن فلوراید به دندانها است، فلوراید مقاومت دندانها را در برابر پوسیدگی افزایش می دهد.
درمان :
در صورتی که پوسیدگی دندان در مراحل اولیه باشد، دندانپزشک شما روی آن محلول فلوراید می‌زند تا از پیشرفت پوسیدگی جلوگیری کند. در صورتی که پوسیدگی دندان باعث از بین رفتن مینای دندان (پوشش سخت روی دندان) شده باشد و حفره‌ای در دندان ایجاد کرده باشد، دندانپزشک شما ابتدا قسمت نرم دندان در محل پوسیدگی را جدا می‌کند و سپس داخل حفره‌ی ایجاد شده را با مواد مخصوص پر می‌کند.
در صورتی که ریشه‌ی دندان دچار آسیب شده باشد، ممکن است به درمان عصب کشی نیاز باشد. در درمان عصب کشی، عصب داخل دندان کاملا خارج میشود و به جای آن، دندان با مواد مخصوص پر میشود و سپس روی دندان روکش قرار داده میشود. در صورتی که میزان آسیب دندان چنان زیاد باشد که قابل بازیابی و ترمیم نباشد، ممکن است دندان کشیده شود.
درمان با فلوراید
فلوراید، احتمالاً موثرترین روش برای پیشگیری یا جلوگیری از گسترش پوسیدگی دندان است. فلوراید یک ماده‌ی معدنی است که به صورت طبیعی در برخی مواد غذایی مانند ماهی و چایی وجود دارد، اما میتوان این ماده را به صورت مصنوعی نیز تولید کرد.
در تولید خمیردندان از فلوراید مصنوعی استفاده میشود و فلوراید مورد نیازی که باید به دندانها برسد دراکثر افراد از همین طریق تامین میشود. در برخی از کشور‌ها و مناطق نیز مقدار بسیار کمی فلوراید به آب لوله کشی شده شهری افزوده میشود. فلوراید با تقویت مینای دندان، موجب محافظت از دندانها میشود و باعث میشود که دندان در برابر اسید تولید شده توسط پلاک‌ها مقاوم‌تر باشد. این ماده همچنین از قابلیت پلاک‌ها برای تولید اسید می‌کاهد و قابلیت ترمیم و بازیابی مینای دندان را افزایش می‌دهد. در صورتی که پوسیدگی دندان شما در مراحل اولیه باشد، دندانپزشک شما میتواند با استفاده از فلوراید‌تراپی و قرار دادن محلول یا خمیر یا ژل فلوراید روی دندان، از پیشرفت بیشتر پوسیدگی دندان جلوگیری کند.
پر کردن دندان و روکش
در صورتی که پوسیدگی دندان شدید‌تر باشد، احتمالاً نیاز به ترمیم دندان با استفاده از روش پر کردن دندان یا روکش کردن دندان می‌باشد. با روش پر کردن میتوان جای مینای دندان را که از بین رفته است، پر کرد. برای پر کردن دندان از مواد مختلفی استفاده میشود، از جمله: آمالگام (به رنگ نقرهای)، کامپوزیت (همرنگ دندان) و گلاس آینومر (همرنگ دندان).
برای ترمیم دندان همچنین میتوان از اینله و آنله (Inlays and onlays) استفاده کرد. این مواد دقیقا به شکل و اندازه‌ی محل پوسیدگی در دندان هستند و با یک چسب مخصوص روی دندان چسبانده میشوند. این پرکننده‌ها معمولا از طلا ساخته میشوند، چرا که طلا با دوام‌ترین و سخت‌ترین ماده‌ی مناسب برای پر کردن دندان می‌باشد.
برای ترمیم دندان‌هایی که شدیدا آسیب دیده‌اند از روکش استفاده میشود. در این روش، قسمت آسیب دیده‌ی دندان تراشیده میشود و روی قسمت باقی‌مانده از دندان یک روکش قرار داده میشود. روکش‌ها ممکن است فلزی یا از جنس پراسلین یا ترکیبی از این دو باشند.
عصب کشی دندان
اگر پوسیدگی و خرابی دندان تا محل ریشه یا پالپ دندان (قسمت مرکزی دندان که حاوی ماده‌ای نرم است) پیشروی کرده باشد، احتمالا لازم است که پالپ یا ریشه‌ی دندان، از داخل دندان خارج شود و به جای آن مواد پرکننده‌ی دندان قرار داده شود. به این کار عصب‌کشی گفته میشود.
عصب کشی دندان به این موضوع شهرت دارد که بسیار دردناک است، اما با استفاده از تکنیک‌های پیشرفته در درمان عصب کشی، انجام این کار تقریبا بدون درد است.
کشیدن دندان
در مواردی که پوسیدگی دندان بسیار شدید باشد و آسیب بسیار زیادی به دندان وارد شده باشد، ممکن است برای جلوگیری از گسترش عفونت به سایر دندانها، دندان آسیب دیده کشیده شود. از دست دادن یک دندان میتواند بر شکل و همچنین عملکرد دندانهای اطراف تاثیرگذار باشد، بنابراین بعد از کشیدن دندان، برای جایگزین کردن آن از دندان مصنوعی، ایمپلنت یا بریج استفاده میشود.
فعالیت های روزانه زیر را همیشه انجام دهید :
- از خمیردندان حاوی فلوراید استفاده کنید
وقتی که می‌خواهید خمیردندان بخرید، حتما توضیحات روی آن را بخوانید تا مطمئن شوید که از فلوراید درون آن استفاده شده است. خمیردندان‌های حاوی فلوراید از دندانها در مقابل دمینرالیزاسیون محافظت میکنند. دمینرالیزاسیون زمانی اتفاق می‌افتد که باکتریهای درون دهان با قندها ترکیب شوند و اسید تولید کنند. همین اسید میتواند مینای دندان را از بین ببرد و به دندانها آسیب برساند.
- از دهان‌شویه استفاده کنید
قبل از اینکه بخوابید یا قبل از اینکه صبح‌ها از خانه خارج شوید، حتما از دهان‌شویه استفاده کنید تا ترکیبات دهان‌شویه به تمامی نقاطی که به‌خوبی از طریق مسواک زدن تمیز نمی‌شوند، برسد. شستن دهان با دهان‌شویه‌های حاوی فلوراید، به بازسازی مینای دندان کمک می‌کند. این ویژگی خصوصا برای افرادی مهم است که مبتلا به حساسیت دندان شده‌اند. مطالعات نشان می‌دهند که دهان‌شویه‌های حاوی الکل و بدون الکل، هر دو دارای اثربخشی بالایی در پاک‌سازی پلاک‌ها و باکتریهای مخرب هستند.
- دو بار در روز مسواک بزنید و از مسواک الکتریکی استفاده کنید
متخصصان می‌گویند که اگر دندانهای خودتان را مرتبا تمیز کنید، باکتریهای مخرب را از دندانها دور نگه می‌دارید. مطالعات بسیاری تایید کرده‌اند که مسواک‌های الکتریکی، این توانایی را دارند که دندانها را به‌طور قابل توجهی بهتر از مسواک‌های معمولی تمیز کنند.
بسیاری از مسواک‌های الکتریکی دارای ویژگی‌هایی هستند که از مسواک زدن با فشار جلوگیری میکنند و درنتیجه از آسیب‌رسانی ناخواسته به دندانها و لثه‌ها و حتی پس‌روی لثه‌ها پیشگیری به عمل می‌آورند. همراه با پس‌روی لثه‌ها، ریشه‌های دندانها در معرض تماس با ترکیبات مختلف قرار می‌گیرند و درنتیجه نسبت به سردی یا داغی نوشیدنی‌ها یا مواد غذایی حساس میشوند.
- یک بار در روز از نخ‌دندان استفاده کنید
بسیاری از متخصصان می‌گویند که اگر می‌خواهید دندانهای خودتان را سالم نگه دارید، باید تحت هر شرایطی یک بار در روز از نخ‌دندان استفاده کنید. استفاده از نخ‌دندان مانع از تضعیف دندانها میشود، چون به نقاطی از دهان دسترسی پیدا می‌کند که با کمک مسواک اصلا دسترس‌پذیر نیستند. اگر هنوز نمی‌دانید که چطور از نخ‌دندان استفاده کنید، اصلا خجالت نکشید و از دندانپزشک در این مورد سوال کنید. حفظ سلامتی دندانها مهم‌تر از آن است که بخواهید از پرسیدن سوال‌های کاملا به‌جا خجالت بکشید.
- منابع کلسیم را به رژیم غذایی اضافه کنید
حتما می‌دانید که کلسیم به تقویت استخوان‌ها کمک می‌کند، اما آیا می‌دانستید که کلسیم میتواند از پوسیدگی دندانها نیز جلوگیری کند؟ متخصصان می‌گویند که این ماده معدنی ضروری برای دندانها کاملا حیاتی است. بنابراین، حتما مقدار زیادی از منابع مهم مانند شیر، ماست، سبزی‌هایی مانند کلم بروکلی، بادام و کنسروهای ماهی استخوان‌دار را به رژیم غذایی خودتان اضافه کنید.
- حداقل یک بار در سال نزد دندانپزشک بروید
آیا شما هم از رفتن به مطب دندانپزشکی می‌ترسید؟! در این زمینه شما تنها نیستید! یکی از مطالعات نشان می‌دهد که ۱۵ درصد از آمریکایی‌ها به مطب دندانپزشکی نمی‌روند، چون اساسا به فوبیای دندانپزشکی مبتلا هستند. اگر شما هم یکی از همین افراد هستید، حتما مساله را به دندانپزشک بگویید.
مراجعه منظم به دندانپزشکی، این امکان را برای دندانپزشک فراهم می‌کند که بتواند حفره‌های کوچک و جدید را شناسایی کند و درمانهای مناسب را زودتر ارائه بدهد تا در ادامه وضعیت شما به پوسیدگی دندان منجر نشود.
ویدئوی مربوط به نحوه پوسیدگی دندان :
- برچسب ها: مقالات آموزشی
